In het blog van juli schetste ik een beeld van onverantwoordelijke ouders. Ouders die zichzelf voorop stellen en waarbij de kinderen 'er maar een beetje bij hangen'. Ik ben ervan overtuigd dat heel veel ouders geen idee hebben van het feit hoe ze overkomen bij hun kinderen. Laat staan dat ze weten hoe het komt dat ze zich zo gedragen. Er is namelijk altijd een reden voor hun gedrag.

Mijns inziens is het belangrijk in het leven dat je je bewust wordt van je eigen gedrag. Lukt het je om met weinig emoties naar je eigen gedrag te kijken? Anders is dit al een probleem.
Hoe kom je over op je partner? Hoe kom je over op je kinderen? Hoe kom je over op je vrienden?

Om dit specifieker uit te werken staan hieronder een aantal vragen die je jezelf kan stellen.
En als je heel dapper bent, kun je deze vragen ook stellen aan je partner, kinderen of familieleden. En nu maar hopen dat ze je de waarheid durven te zeggen. Als je vlug boos en geïrriteerd raakt, zal dit zeker niet gebeuren.

Vragen:

1. In welke emotie schiet je het eerst wanneer iets niet lukt? Boosheid en irritatie of angst en onzekerheid.
2. Doe jij altijd wat je belooft? Of vergeet je of verschuif je afspraken?
3. Communiceer je duidelijk of vragen mensen altijd wat je bedoelt?
4. Ben je je bewust van je gedrag (of hoe je overkomt) of ben je daar helemaal niet mee bezig?
5. Ben je bewust van je toon waarmee je praat of ben je het niet?
6. Kun je iemand volgen of neem je direct de leiding?
7. Ben jij iemand die aanpakt of duurt het altijd heel lang voordat er iets uit je handen komt?
8. Kun je zonder oordeel naar een ander luisteren? Of oordeel je direct?
9. Kun je iemand zijn verhaal laten vertellen of vertel je meteen je eigen verhaal?
10. Heb je veel gedachten of is je hoofd vaak leeg?
11. Kun je uit je eigen emoties blijven wanneer je met iemand praat? Of ben je vlug emotioneel?
12. Onthoud je gebeurtenissen of sla je niets op?

Bewust worden van jezelf is het halve werk. Als je je bewust wordt en je bent niet blij met een bepaalde eigenschap kun je eraan werken om dit te veranderen. Wanneer je er op gaat letten, kan er al een verandering plaatsvinden. Wanneer je gaat werken aan onverwerkte emoties, is de verandering meer blijvend. Je gedrag wordt namelijk bepaald door emoties die ergens in je lichaam zijn opgeslagen.

Het voorbeeld van de vrouw hieronder laat specifiek gedrag zien, de reacties van de gezinsleden en de emoties die ten grondslag liggen aan haar gedrag.

Vrouw van 40 jaar, een man en twee kinderen

Probleem: Zij heeft het gevoel dat ze alles alleen moet doen in het huishouden. Zij is moeder voor iedereen, inclusief voor haar man. Hij doet weinig uit zichzelf, zij moet hem steeds vragen of hij iets in het huis wil doen. De kinderen houden zich niet aan afspraken, ze vergeten de afspraken. 's Avonds is ze vlug uitgeput. Ze irriteert zich mateloos aan de anderen in het gezin. Regelmatig ontploft ze. De verantwoording drukt zwaar op haar.

Jeugd: De vrouw was oudste van een gezin met vier kinderen. Haar moeder was labiel, lag vaak op bed en kon het leven niet goed aan. Haar vader werkte buitenshuis en moest veel op reis voor zijn werk. Vanaf haar 18e jaar heeft de vrouw vaak het huishouden gedraaid omdat beide ouders niet aanwezig waren.
Dit deed ze op haar eigen manier, ze nam de leiding en de jongere kinderen moesten handelen zoals het bij haar goed voelde. Al vlug merkte ze dat ze hier goed in was. Ze hield van hard werken en aanpakken. Ze heeft de puberteit overgeslagen want ze moest al jong volwassen zijn.

Het nu: In haar huidige leven zit ze in dezelfde rol als toen ze 18 jaar was. Zij bepaalt en zowel haar man als haar kinderen moeten volgen. Ze houdt van aanpakken en dat kan zo ook goed. Ze is creatief en kan goed oplossingen bedenken bij problemen in huis. Ze vindt het moeilijk om taken uit handen te geven of eist van haar kinderen dat ze de taken op dezelfde manier doen zoals zij het doet. De toon waarmee ze praat is hard.
Ook op haar werk heeft ze een leidinggevende functie. Bij haar functioneringsgesprek heeft ze altijd een uitstekend verslag, ze verzet bergen en geeft zich voor meer dan 100 %.

Reacties van haar omgeving:
Haar man trekt zich terug en denkt: 'Ik doe het niet goed en ik kan het niet'. Hij neemt ook geen initiatieven omdat de vrouw veel eerder aan acties denkt en dit ook veel vlugger gedaan heeft. Haar kinderen worden opstandig (denken: 'Wij kunnen het nooit zo goed als onze moeder') en gaan zich afzetten of doen het net zoals haar man: Ze 'vergeten' afspraken.

De emoties die ten grondslag liggen aan dit gedrag:
De vrouw is gewend om in de actiestand te zitten. Ze kan aanpakken en daardoor presteert ze. Ze voelt zich gezien door haar omgeving en ze verzet bergen. Ze heeft eigenwaarde omdat ze dingen voor elkaar krijgt. Ze kan ontzettend boos op haar omgeving worden wanneer die zich niet inzetten. Ze heeft vaak een kort lontje en voelt zich overbelast. Ze kan maar weinig genieten van het leven.
Maar wat gebeurt er met haar wanneer ze niet meer hoeft te presteren? Wanneer ze gewoon op de bank gaat zitten en niets doet?
De onrust die dan ontstaat, zou wel eens te maken kunnen hebben met het verleden. Want eigenlijk is het heel verdrietig geweest dat ze geen moeder heeft gehad die voor haar kon zorgen en dat haar vader ook niet aanwezig was, omdat die altijd maar op reis is. Diep in haar hart voelt ze zich heel onzeker, wanneer ze niets presteert en 'er gewoon alleen maar is '.

Meer evenwicht:Wanneer de vrouw aan dit verdriet en deze onzekerheid gaat werken en accepteert dat ze er zijn (lees tot rust brengt) verandert haar gedrag vanzelf. De toon waarmee ze gaat praten verandert, want de emotie verdwijnt hieruit. De prestatiedrang wordt minder, ze gaat meer op de bank zitten en het wordt gezelliger in huis. Ze kan weer genieten van het leven. En dit geeft ruimte aan de andere gezinsleden, om in een actiestand te komen. En vervolgens op hun eigen manier mee te helpen in het huishouden. Daar krijgen zij, op hun beurt, ook eigenwaarde van.

Ben jij je bewust van jezelf?